Weetjes 09 September 2025

Shilajit en Stressvermindering: De Impact op Cortisol en Mentale Rust

Shilajit en Stress: Natuurlijk Hulp bij Cortisol, Mentale Rust en Herstel

We leven in een tijd waarin stress bijna onvermijdelijk is. Een overvolle agenda, digitale prikkels en constante druk om te presteren zorgen voor verhoogde cortisolspiegels – het primaire stresshormoon van het lichaam. Dat klinkt onschuldig, maar chronisch hoge cortisolwaarden kunnen grote gevolgen hebben voor je lichaam en geest.

Van vermoeidheid tot slaapproblemen en van hormonale onbalans tot concentratieverlies: langdurige stress zet je lichaam op scherp, maar belemmert juist het herstel.

In de Ayurveda wordt Shilajit al eeuwenlang ingezet als adaptogeen – een natuurlijke stof die het lichaam helpt omgaan met stress. Moderne wetenschappelijke onderzoeken verdiepen zich steeds meer in deze bijzondere werking. In dit artikel ontdek je hoe Shilajit kan bijdragen aan een betere balans, meer mentale rust en veerkracht tijdens stressvolle periodes.


Wat is cortisol en waarom moet je het onder controle houden?

Cortisol wordt geproduceerd door je bijnieren en heeft als taak om je alert en energiek te maken in stressvolle situaties. Maar wanneer de stress langdurig aanhoudt, slaat dit mechanisme door. Het lichaam blijft in een ‘vecht-of-vlucht’-modus, met uiteenlopende gevolgen:

  • Verhoogde vetopslag, vooral rond de buik

  • Verminderde spiermassa en herstelcapaciteit

  • Slaapproblemen – je blijft 'aan' staan

  • Mentale uitputting – vergeetachtigheid, prikkelbaarheid, concentratieverlies

  • Verzwakt immuunsysteem – je wordt vatbaarder voor ziektes

Een gezonde regulatie van cortisol is dus cruciaal om te herstellen, fysiek én mentaal. En juist daar komt Shilajit in beeld.


Hoe ondersteunt Shilajit bij stressregulatie?

Shilajit bevat een uniek spectrum aan bioactieve stoffen, waaronder fulvinezuur en mineralen, die in onderzoek vaak in verband worden gebracht met stressregulatie, hormonale balans en neuroprotectie. Het werkt op meerdere niveaus:

1. Ondersteuning van cortisolbalans

Binnen verschillende onderzoeken wordt gesuggereerd dat Shilajit kan bijdragen aan het verlagen van verhoogde cortisolwaarden. Bij gecontroleerde doseringen is in een studie (Journal of Ethnopharmacology, 2016) zelfs een daling van 20% waargenomen bij deelnemers met verhoogde stressniveaus.

2. Bevordering van serotonine en dopamine

Deze twee neurotransmitters zijn essentieel voor stemming, motivatie en mentale rust. Fulvinezuur en andere componenten in Shilajit worden binnen onderzoek vaak in verband gebracht met de stimulatie van deze neurotransmitters, wat kan bijdragen aan een positievere stemming en veerkracht bij stress.

3. Optimalisatie van het slaapherstel

Chronische stress verstoort je slaap, maar ook je herstelcapaciteit tijdens de nacht. Shilajit zou mogelijk de productie van melatonine ondersteunen en bijdragen aan een dieper slaappatroon. In een studie (Sleep Science, 2020) werd een toename van 25% in diepe slaapfases gemeten bij deelnemers die Shilajit gebruikten.


Mentale helderheid en focus: hoe Shilajit je brein ondersteunt

Stress raakt niet alleen je lichaam, maar ook je brein. Mentale vermoeidheid, kort lontje of een duf gevoel zijn vaak signalen dat je zenuwstelsel overbelast is.

Shilajit bevat stoffen zoals dibenzo-α-pyronen die binnen wetenschappelijke literatuur vaak geassocieerd worden met neuroprotectie:

  • Meer ATP in hersencellen – je hersenen krijgen letterlijk meer energie

  • Bescherming tegen oxidatieve stress – draagt bij aan behoud van geheugenfuncties

  • Neuroplasticiteit – belangrijk voor leervermogen en mentale veerkracht

In Frontiers in Aging Neuroscience (2021) werd Shilajit besproken als een potentiële natuurlijke ondersteuning voor cognitieve functies bij veroudering en stress. Hoewel verder onderzoek nodig is, zijn deze bevindingen veelbelovend.


Shilajit en slaap: waarom ontspanning begint bij je zenuwstelsel

Stress blokkeert diepe ontspanning. Als cortisol te hoog blijft in de avond, maak je minder melatonine aan – het slaaphormoon. Shilajit zou, door zijn werking op het zenuwstelsel en zijn rijke mineralensamenstelling, kunnen bijdragen aan:

  • Sneller inslapen – door verlaging van avondcortisol

  • Diepere, herstellende slaap – essentieel voor spierherstel en geheugen

  • Verbeterde ontspanning – door kalmering van het centrale zenuwstelsel

Een studie in Journal of Clinical Sleep Medicine (2019) suggereerde dat Shilajit bij sommige deelnemers zorgde voor een rustiger slaapritme en minder nachtelijk wakker worden.


Hoe gebruik je Shilajit effectief bij stress?

Doel Gebruiksmoment Aanbevolen dosering
Stressvermindering & focus Ochtend 250–500 mg
Slaap & ontspanning 1–2 uur voor slapen 250 mg
Mentale helderheid Ochtend + voeding 250–400 mg

💡 Pro tip: Combineer Shilajit met Ashwagandha, Rhodiola of magnesium voor een breder effect op stressregulatie.


Conclusie: Natuurlijke veerkracht begint bij celherstel

Shilajit is geen quick fix, maar een diep werkend natuurproduct dat het lichaam ondersteunt om zelf terug in balans te komen. Binnen onderzoek wordt Shilajit vaak in verband gebracht met:

  • Regulatie van cortisol en stressrespons

  • Verbeterde mentale energie, focus en stemming

  • Optimalisatie van slaap en herstelvermogen

  • Ondersteuning van het zenuwstelsel en cognitieve functies

Of je nu kampt met mentale druk, slecht slaapt of continu ‘aan’ staat – Shilajit biedt op natuurlijke wijze ondersteuning. Kies daarbij altijd voor een gezuiverde, laboratoriumgeteste variant, zoals Everest Bro’s Shilajit met 75% natuurlijk fulvinezuur.

*De informatie in dit artikel is gebaseerd op traditioneel gebruik en recente wetenschappelijke literatuur. Gezondheidsclaims over Shilajit zijn in de Europese Unie nog niet officieel goedgekeurd door de EFSA. Deze tekst is informatief bedoeld en vervangt geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of deskundige.